ವೇದೋಕ್ತ ಜೀವನ ಪಥ: ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾದಿ ಚತುರಾಶ್ರಮಗಳು -೨: ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮ

     ಎರಡನೆಯದು ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮ. ಯುವಕ-ಯುವತಿಯರು ಪ್ರಥಮಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಗಳಿಸಿದ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು, ಸಮಾಜದ, ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅಥವಾ ಜಗತ್ತಿನ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲು, ವಿವಾಹಿತರಾಗಿ ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ನಂಬಿರುವಂತೆ, ವಿವಾಹ ಒಂದು ಪಾಪವಲ್ಲ. ಅದು ಪಾಪವಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ಭಗವಂತ ಸ್ತ್ರೀ-ಪುರುಷ ಭೇದವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಸೂಕ್ತವಾದ ವಿಚಾರದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅವಲೋಕಿಸಿದರೆ, ವಿವಾಹಿತ ಜೀವನ, ಮನು ಹೇಳುವಂತೆ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಶ್ರಮ, ಕಾಳಿದಾಸನು ಹೇಳುವಂತೆ ಸರ್ವೋಪಕಾರಕ್ಷಮ. ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಗಳು, ವಾನಪ್ರಸ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂನ್ಯಾಸಿಗಳು ತಮ್ಮ ಜೀವನ ಪೋಷಣೆಗಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿರುವುದು ಗೃಹಸ್ಥರನ್ನೇ. ರಾಷ್ಟ್ರದ ಹಾಗೂ ಸಮಾಜದ ಆಗು ಹೋಗುಗಳು ನಿಂತಿರುವುದಾದರೂ ಗೃಹಸ್ಥರ ಮೇಲೆಯೇ. ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮವನ್ನು ಬಹಳವಾಗಿ ಕೊಂಡಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸಂ ಜಾಸ್ಪತ್ಯಂ ಸುಯಮಮಾ ಕೃಣುಷ್ವ || (ಋಕ್.೫.೨೮.೩.) - ಓ ನರ! ಓ ನಾರಿ! ದಾಂಪತ್ಯವನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಯಮಯುಕ್ತವಾಗಿ ಮಾಡಿರಿ - ಎಂಬ ವೇದಾದೇಶವನ್ನು ಚಿತ್ತದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಭೋಗವಿಲಾಸಕ್ಕೆ ಬಲಿ ಬೀಳದೆ, ಸಂಯತ ಜೀವನ ನಡೆಸುವ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ, ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮಕ್ಕಿಂತ ಸುಖಕರವಾದ ಸ್ವರ್ಗ ಬೇರಾವುದೂ ಇಲ್ಲ. ಗೃಹಸ್ಥ-ಗೃಹಿಣಿಯರು ಹೇಗಿರಬೇಕು? ವೇದ ಹೇಳುತ್ತದೆ:-

ಸ್ಯೋನಾದ್ಯೋನೇರಧಿ ಬುಧ್ಯಮಾನೌ ಹಸಾಮುದೌ ಮಹಸಾ ಮೋದಮಾನೌ |

ಸುಗೂ ಸುಪುತ್ರೌ ಸುಗೃಹೌ ತರಾಥೋ ಜೀವಾವುಷಸೋವಿಬಾತೀಃ || (ಅಥರ್ವ.೧೪.೨.೪೩.)

[ಸ್ಯೋನಾತ್ ಯೋನೇಃ ಅಧಿ] ಮಂಗಳಕರವಾದ ಗೃಹದಲ್ಲಿ, [ಬುಧ್ಯಮಾನೌ] ತಮ್ಮ ಉತ್ತರದಾಯಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗರೂಕರಾಗಿ, [ಹಸಾಮುದೌ] ನಗುತ್ತಾ ನಗಿಸುತ್ತಾ, [ಮಹಸಾ] ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಮಹಿಮೆಯಿಂದ [ಮೋದಮಾನೌ] ಹರ್ಷವನ್ನನುಭವಿಸುತ್ತಾ, [ಸುಗೂ] ಪರಿಶುದ್ಧ ಚಾರಿತ್ರ್ಯವಂತರೂ, [ಸುಪುತ್ರೌ] ಉತ್ತಮ ಸಂತತಿಯುಕ್ತರೂ, [ಸುಗೃಹೌ] ದೈನಿಕ ಹಾಗೂ ವಿಶೇಷ ಯಜ್ಞಾದಿಗಳಿಂದ ಉತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ ಗೃಹಗಳನ್ನುಳ್ಳವರೂ, [ಜೀವೌ] ಪ್ರಸ್ಫುಟಿತ ಚೈತನ್ಯದಿಂದ ಉತ್ಸಾಹಿಗಳೂ ಆಗಿ, [ವಿಭಾತೀಃ ಉಷಸಃ] ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಯವಾದ ಉಷಃಕಾಲಗಳನ್ನು, [ತರಾಥಃ] ದಾಟುವವರಾಗಿರಿ.

     ಇದು ವೇದೋಕ್ತ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯದ ಆಕರ್ಷಕ ಚಿತ್ರ. ಗೃಹಸ್ಥರು ಕೇವಲ ತಮ್ಮ ಸುಖಕ್ಕಾಗಿ ಜೀವಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರು ಸಮಾಜಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಅನೇಕ ಕರ್ತವ್ಯಗಳಿವೆ. ಅವನ್ನು ಪಂಚ ಮಹಾ ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸೋಣ.
***************
ಹಿಂದಿನ ಲೇಖನಕ್ಕೆ ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸಿ:: ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾಶ್ರಮ